Pu Hiphei-a’n CADC chu dan anga din a nih vangin thiah a harsat a rin thu a sawi

0
1076
views

Assembly Speaker, Pu Hiphei-a’n Chakma Autonomous District Council chu dan ang thlapa din a nih avangin \hiah a harsat a rin thu, vawiin khan a pisa-ah thuthar lakhawmtute a hrilh a, CADC hi Mara leh Lai Autonomous District Council nen a inan lohna lai awm mah se, an dinhmun a hrang lutuk lo niin a sawi. Pu Hipheia chuan, British ho-in India an awp lai kha chuan tuna Mizorama awm zingah hian Lusei leh Lakher chauh telh an ni a, kum 1947-a India-in zalenna a neih dawn khan Mizorama cheng zingah Lusei leh Lakher chauh hriat an ni a, khatih lai khan Mizorama Lusei awm zawng zawng chu nuai 3 chuang an nih laiin, Lakher chu 3,000 vel chauh an la nih avangin dinhmun inanga dah chu rem lova hriat a ni a, Lusei tan District Council pek a, Lakher tan Regional Council pek tura ruahman a ni a. Hetiang ruahmanna hi a awm tih an hriat veleh tuna Lai District Council ni ta, Pawi hovin Lakher hnenah palai tirin Regional Council-a behtir ve turin an ngen a. Hei hi remtih a nih hnuah Pawi, Lakher Regional Council din a ni ta nia sawiin, Pawi, Lakher Regional Council leh Lusei District Council ramri siam a nih dawn hian ramria chengte chu duh thlantir an ni a, tuna Chakma Autonomous District Council huam chhunga awmte hi Lusei emaw, Pawi leh Lakher emaw an nih loh avangin Pawi, Lakher Regional Council-ah rin luh an ni ta niin a sawi. Pawi, Lakher Regional Council-ah hian Member – Pawi leh Lakher 4 ve ve awm tura tih ni mah se, Chakma-te chu Regional Council-a tel an nih ve tak avangin an aiawh tur Member 2 telh an ni ve nia sawiin Pu Hiphei chuan, Pawi, Lakher Regional Council-a Chakma aiawhte hian Pawi lam an thlawp avanga Regional Council-a thuneihna chu Pawi kutah a awm tak zel avangin kum 1963 September thla tir khan Mara lehkhathiam rualte chu Zawngling-ah inhmu khawmin, Regional Council neitu zawk chu mikhual ang maiin an awm niin an ngai a, hei hi duh lovin District Council dil an rawt thlu ta niin a sawi a. He dilna kal zelah hian Parliament-in North Eastern Area Re-organization Act, 1971 a pass khan Mizo District Concil chu Union Territory-ah a chho ang a, Pawi, Lakher Regional Council-a hnam pathum – Chakma, Lai leh Mara chu Regional Council 3-ah an in\hen phawt ang a, Mizoram Union Territory-a MLA thlanna neih zawh a nih veleh Regional Council pathum chu District Council-a hlan kai nghal tur tih thutlukna a siam angin, Chakma Autonomous District Council hi a lo piang ta nia sawiin, Chakma-te hian Regional Council hun laiah pawh Member 2 an thawh ve tawh avangin dan lova din tia sawi chu a dikhlel deuh nia a ngaih thu a sawi a ni.

Zawhna chhangin Pu Hiphei chuan, kum 1984-a Minister of State a nih lai khan raltlan anga dan lova Mizorama lo lut, Chakma eng emaw zat chu Bangladesh lamah a lo thawn haw tawh niin a sawi a. Hemi hnu hian Bangladesh sorkar-in Chittagong-ah Chakma state ang deuh a din tak avangin tun hnuah chuan Chakma ral tlante chu Mizoramah an lo lut tam lutuk tawh lo nia a ngaih thu sawiin, Chakma zawng zawng ram dang mi anga mi \henkhatin an sawi \hin pawh a dik tawk lo a, British sorkarin India a awp lai daih a\ang khan Chakma eng emaw zat chu Mizoramah hian an lo cheng ve tawh niin a sawi bawk.

Pu Hiphei hian zanin a\anga Champhai Zotlanga \an tur, YMA General Conference Rorel inkhawma sorkar khawih Agenda zinga “Dan lova din, Chakma Autonomous District Council chu dan anga \hiah a nih theih nan hma lak ni rawh se” tih telh a ni chu pass lo turin Central YMA President hnenah ziakin a thlen a. A lehkhaah chuan, Chakma Autonomous District Council chu Parliament in pahnih – Lok Sabha leh Rajya Sabha-in a pawm hnua Sixth Schedule-a khung a nih tawh avangin dan lova din tih chu dik theia a hriat loh thu leh \hiah phei chu thil awlai nia a hriat loh thu te, thil neih tawh sa inchhuhsak chu a neitu tan a nat bakah rilru thlenga nghawng thei a nih avangin Kristian-na nena inrem lo nia a ngaih thu te, hei hian Mizorama cheng hnam hrang hrangte inkarah inhmuh thiam lohna a thlen palh a hlauhthawn thu te, Mizoram mipuite inlungrualna a tihchhiat palh a hlauh thu leh hei hi a taka tihhlawhtlin a nih chuan hun lo kal zel turah District Council dang pahnih – Lai leh Mara Autonomous District Council dinhmun pawh derthawng palh thei a nih avangin Lai leh Mara unaute a tithlabar ang tih a hlauh thu te a sawi a ni. Zawhna chhangin Pu Hiphei chuan, he ngenna hi sorkar hotute emaw mi dangin emaw an ngenna avanga siam a nih loh thu leh District Council huam chhung a\anga MLA upa ber a nih anga thlen a nih thu a sawi a. He thil hi a chhia leh \ha hriatna hmanga a tih liau liau a nih thu leh midang inhnamhnawih an awm loh thu a sawi bawk.