Lok Sabha-ah kum 2018-2019 General Budget pharh

0
547
views

Finance Minister, Arun Jaitley chuan vawiin khan Lok Sabha rorel inkhawmah kum 2018-2019 General Budget a pharh. Arun Jaitley chuan lo neih leh a kaihhnawih tih hmasawn chu tun \um budget-a thil ngaih pawimawh lian ber a ni a ti a, sumdawnna awlsam taka kalpui thei tura hmalakna piah lamah tunah chuan mitinin awlsam taka an nun an hman theihna tur chu ngaih pawimawh a ni a ti. Finance Minister chuan ram sum leh pai deh chhuah punna zaa 7.2 chu kum 2017-2018 kum tawp lamah hi chuan 7.5-a kai chhoh beisei a ni a, sum dehchhuah punna hi zaa 8-a tlin ngei a rin thu a sawi. Arun Jaitley chuan loneitute thlai thar chhuah hralhna mumal zawk a awm theihna turin Agri-Market Development Fund cheng vbc 2000 ruahman a nih thu a sawi a. Mau sawngbawlna ti hmasawn turin National Bamboo Mission chu changtlung zawka kalpui a ni ang a, hemi atan hian cheng vbc 1290 dah a ni a ti a. Sangha khawi lam tih hmasawnna tur leh ran vulh lam tih hmasawnna turin cheng vbc 10,000 dah a nih thu a sawi bawk. Arun Jaitley chuan kalphung pawimawh tak tak siamthat anih avangin India chu ram \hang chak ber a ni chho mek tih a sawi. Finance Minister chuan kum 2020 ah chuan Block hrang hrang, mipui cheng zat zaa 50 te scheduled tribe an nihna zawng zawngah Ekalvya school din vek a ni ang a ti a. Hriselna enkawlna kawngah chhungkaw vaibelchhe 10 te tan an dam loh nikhuaa an inenkawlna tur kum khatah cheng nuai 5 zel ruahmansak an ni dawn tih a sawi a, Ngawr natna TB vei damlo te ei tur \ha pekna turin cheng vbc 600 ruahman a ni a ti bawk. Arun Jaitley chuan sorkar chuan Medical College 24 a din belh dawn tih pawh a sawi a. Ayushman Bharat programme 2018-19 kalpuina turin cheng vbc1,200 dah a nih thu a sawi bawk. Finance Minister Arun Jaitleya’n Budget a pharh takah Income tax emaw corporate tax emaw tih danglamna tur a awm lo a, hei hi hlawh a\anga chhiah pe \hinte leh pensioner te tan thil lawmawm taka ngaih a ni. Company te zingah kum khat sum vir vel cheng vbc 250 chin chunglam te chu chhiah zaa 25 chawitir an ni dawn a. MP te hlawh chu kumin April ni 1 a\anga tanin thil man pun chhoh dan milin kum 5 dan zelahennawn \hin a ni tawh dawn a. President thla khat hlawh chu cheng nuai 1 sing 5 a\angin cheng nuai 5 ah tihpun a ni ang a, Vice President hlawh pawh cheng nuai 1 sing 2 sang 5 a\angin cheng nuai 4 ah tih pun a ni dawn bawk. Governor te hlawh pawh cheng nuai 1 sing 1 a\angin cheng nuai 3 sing 5 ah a pung dawn a ni. Finance Minister Arun Jaitley hian mipui nawlpui hriselna kawnga hmalakna tur, khawvel huapa pawha lian ber tur Budget ah a pharh tel a. He hmalakna hian chhungkaw vaibelchhe 10 a tuam dawn a, National Health Protection Scheme tia vuah he ruahmanna thar hnuaiah hian chhungkaw tinin damloh nikhuaa an inenkawlna senso chu kumkhatah cheng nuai 5 thleng an hmu let thei dawn a. He scheme thar Arun Jaitleya’n a puan hian Lok Sabha member te chuan an lawm tih lantirin dawhkan an chum ri dur dur a ni. He scheme thar hian mi vaibelchhe 50 chuang zet a tuam dawn a, India rama cheng mipui zaa 40 vel zetin an chhawr \angkai thei dawn a ni. Arun Jaitley chuan damdawia inenkawlna senso avanga chhungkaw tam tak retheihna in a tlak buakte chu sorkarin a ngaipawimawh a, an harsatna tawh thin hi chinfelpui sorkarin a tum a ni a ti. Union Budget pharh tak avang hian Cigarette lam chi te, rangkachak, leh mobile phone lam chi te chu a man a to belh dawn. Mobile Phone a\anga Customs duty lak \hin chu zaa 15 a\angin 20 ah tih pun a ni a, thil man to tura ngaihte zingah hian pheikhawk lam chi te, thlai lam chi leh thei tui lam chi \henkhat te, tarmit lam chi leh thil rimtui lam te, lunghlu leh tlereuh lam chi te, LCD leh LED TV te, Car leh motorcycle te, mobile phone leh rangkachak bakah silver lam chi te, hmai hnawih \henkhat te, Truck leh Bus radial tyer te, maimaw puan lam kaihhnawih te, in chhung bungrua \henkhat te leh awngphah lam chi te a tel a ni. Thil man tlahniam tura ngaihte zingah thei chi khat cashew nut sawngbawl loh te, beng dar siamna hmanrua te, ni zung chakna khawl khawmna, Solar tempered glass lam chi te pawh a tel a ni.
—————

Prime Minister Narendra Modi chuan General Budget 2018-19 chu hmasawnna thlentu tur a ni a ti. Budget pharh tak chu sumdawnna awlsam zawka kalpui theihna tur chauh ni lovin, mi zawng zawngin nun nuam zawk leh awlsam zawk an neih theihna tur a ni a ti a. Modi-a chuan Budget chuan mipui nawlpuite beiseina a takin a ti hlawhtling dawn a, Budget hian loneih leh a kaihhnawih a\anga hmasawnna ruhrel pawimawh din thlengin, kawng tinrengin hmasawnna a thlen dawn a ni a ti a. Thingtlang mi te leh loneitute, hnam hnuaihnung zawk leh tribal ten a hlawkna an tel dawn a ni a ti.